Reuma

Reuma is een verzamelnaam voor tientallen verschillende aandoeningen aan de gewrichten, spieren en pezen als gevolg van een auto-immuunreactie. Er ontstaan vaak chronische ontstekingen die pijn en stijfheid veroorzaken. Naast lichamelijk onderzoek kan laboratoriumdiagnostiek een belangrijke rol spelen bij het vaststellen van ernst en aard van de aandoening.

In-vitro diagnostiek

Voorbeelden illustreren de meerwaarde van laboratoriumtesten bij het opsporen, vaststellen, volgen en behandelen van reumatische aandoeningen.

• Reumatoïde Artritis

  Reumatoïde artritis (RA) is een progressieve ziekte in gewrichten en spieren veroorzaakt door een ongewenste afweerreactie van het eigen lichaam, een auto-immuunreactie. Hierbij worden auto-antistoffen gevormd die leiden tot ontstekingen. Hoe langer de ziekte de kans krijgt om onopgemerkt te blijven, hoe meer schade er wordt aangericht. Uiteindelijk leidt dat tot onomkeerbare schade. Ofschoon de ziekte niet te genezen is, kan behandeling met ontstekingsremmers het proces vertragen. Een vroege diagnose kan blijvende schade voorkomen.

  Reumafactortest

  Reumafactoren zijn de auto-antistoffen die ontstaan ten gevolge van de auto-immuunreactie. De reumafactortest (RF-test) is een bloedtest om de aanwezigheid van reumafactor te bepalen. De test is echter niet specifiek reumatoïde artritis (RA) omdat reumafactoren ook worden gevormd bij andere vormen van reuma of bij infecties. Bovendien kunnen kleine hoeveelheden reumafactor ook bij gezonde mensen in het bloed worden aangetroffen. Reumafactoren zijn dus niet specifiek voor RA. Klinisch onderzoek en aanvullende testen zijn nodig om de ziekte vast te stellen. De RF-test helpt wel om reuma te onderscheiden van andere aandoeningen die gepaard gaan met gewrichtsontsteking (artritis) en vrijwel dezelfde klachten geven (gewrichtspijn, ontsteking en stijfheid).

  Anti-CCP-test

  Bij reumatoïde artritis (RA) gaat de auto-immuunreactie gepaard met de ontwikkeling van specifieke antistoffen tegen gecitrullineerde eiwitten. Dit zijn eiwitten waarin het aminozuur arginine is omgezet in citrulline. Een gecitrullineerd eiwit wordt door het immuunsysteem beschouwd als lichaamsvreemd en dat resulteert in de vorming van antistoffen, de zogeheten anti-citrullinated eiwit antistoffen ofwel ACPA’s. Deze antistoffen, die zeer specifiek zijn voor RA, zijn detecteerbaar in bloed. Ze ontstaan vaak al heel vroeg in het ziekteproces, soms ver voordat er symptomen optreden en dat maakt ze zeer geschikt als biomarker om RA vroegtijdig op te sporen. Een veelgebruikte op ACPA’s gebaseerde test is de anti-CCP-test (anti-cyclisch citrullinated peptide). Anti-CCP wordt in serum gemeten in een ELISA. In combinatie met het klinisch beeld en de RF-test wordt deze anti-CCP-test gebruikt voor de diagnose van RA.

  Anti-MCV-test

  Een andere biomarker uit de familie van de ACPA’s is anti-mutated-citrullinated vimentin ofwel anti-MCV. Deze diagnostische marker wordt in serum gemeten in een ELISA. Waar in de anti-CCP-test gebruik wordt gemaakt van synthetisch antigeen (2 tot 3 epitopen), wordt in de anti-MCV- test natuurlijk humaan antigeen toegepast (40 epitopen). Dit maakt de anti-MCV-ELISA tot een zeer gevoelige en specifieke test om RA in een vroeg stadium te detecteren. De gevoeligheid voor vroegtijdige RA-detectie lijkt nog verder toe te nemen als zowel anti-CCP als anti-MCV worden bepaald. De anti-MCV-test is ook inzetbaar voor prognose van de ziektegraad en voor monitoring van de therapie.

• Home
/
• Laboratorium­geneeskunde
/
• Reuma